De regen van de afgelopen nachten is niet in staat gebleken de zwarte vlekken van mijn tent te spoelen. Zwarte vegen, roet van een vuur met hout afkomstig uit ieder jaar kleiner wordende bossen in Malawi, een jaar geleden. Geen druppel regen had de tent sindsdien gezien. De bewakers van backpackerscamping Mzoozoozoo wisten zich er 's nachts warm mee te houden, ineen gedoken in dikke jassen, half slapend op een stoel. Net zomin als de regen de vlekken weet weg te spoelen, zijn ook de herinneringen hieraan nog niet uitgewist. Malawi, een straatarm land waar de corrupte regering honderden miljoenen ontwikkelingsgeld wegsluisde naar onbekende bankrekeningen op dubieuze eilanden ver weg of waar dan ook. De mensen, het volk berustte erin. Ze waren niet anders gewend dan dat het slecht ging en dat er een upperclass is die zich verrijkt. 'Ze zullen er altijd zijn, het maakt niet uit wie je kiest, ook al denk je dat het de goede is, corrupt zijn ze allemaal. Of anders worden ze het wel'.

En nu in Groot-Brittannië heeft het klootjesvolk, de domme laag opgeleide onder- en middenklasse er voor gezorgd dat het land uit de EU verdwijnt. Kwalificaties van de schamperende bovenlaag, alsof in een paar oneliners valt samen te vatten wat en vooral wie de oorzaak zijn van het toenemende populisme en de xenofobie. Domme mensen zijn eenvoudig zonder schuldgevoel in een hoek te zetten. Ondertussen vraag ik me af: het 'domme' volk heeft er toch net zomin voor gekozen dom te zijn als de mensen van Malawi gekozen hebben arm te zijn? Je kunt er nog zoveel redenaties tegenaan gooien, geschiedkundig, politiek of wat dan ook, beide groepen blijken niet te kunnen beseffen wat er gebeurt als je slogans van populisten volgt en je de onderbuik laat spreken, al zouden we dat nog zo graag willen. Afreageren, agressie en frustraties uiten, het voelt zo fijn op het moment. “Wat als Schotland er straks toch nog voor kiest onafhankelijk te worden?" vroeg ik een nogal cynisch ogende campingbaas. “I don't like the Scots”, was zijn eenvoudige antwoord. “Als ik daar (in Schotland) de bus instap en wil betalen met een Engels bankbiljet, accepteren ze het niet. They can piss off! I vote for leave!”

De toon is gezet, de verdeeldheid gezaaid en ik begin me soms toch wel wat zorgen te maken. Misschien ook wel wat te veel. Want ondertussen gaat het leven gewoon verder. De regen gaat over in zon en de zon weer in regen. Kwakkelweer met wolkenpakketten die kleuren van wit naar grijs tot asgrauw, laag achter laag. De schapen grazen de velden tot groene tapijten; in de Yorkshire Dales kaler dan kaal en in het Lake District niet anders maar het landschap wisselt zich af met bossen en meren. De slogans, rood wit op borden in de steden lijken ver weg, ze zijn er niet meer. En het land klaagt niet. De mensen zijn vriendelijk, overal ben ik welkom en niemand die tegenover mij over de Brexit begint. En als ik 's avonds mijn tent weer opzet zitten de zwarte vlekken er nog steeds op. Onuitwisbaar.